Aldona Grochal

Aldona Grochal – aktorka, absolwentka krakowskiej PWST.
 

Debiutowała rolą Meli w Moralności pani Dulskiej G. Zapolskiej w reżyserii Jerzego Krasowskiego na scenie Teatru im. J. Słowackiego, w którym spędziła pierwsze dziesięciolecie, od 1987 roku jest członkiem zespołu Narodowego Starego Teatru.
 

Aldona Grochal – nieodgadniona w swej aktorskiej tajemnicy, ekspresyjna, inteligentna, niebanalnie piękna, pełna uroku mistrzyni „nastroju”. Pierwsze role na scenie Teatru im. J. Słowackiego to głównie amantki w klasycznym repertuarze m.in.: Zosia w Damach i huzarach A. Fredry i Rachela Weselu S. Wyspiańskiego w reżyserii Mikołaja Grabowskiego, Szimena w Cydzie Corneille’a –Wyspiańskiego w reżyserii Wojciecha Ziętarskiego. Pracę w Starym Teatrze rozpoczęła od owianej „metafizyką” roli Lei w Dybuku Sz. An-skiego w reżyserii Andrzeja Wajdy (Nagroda Opolskich Konfrontacji Teatralnych w roku1989).  Artystka wcielając się w postać panny młodej opętanej przez ducha zmarłego kochanka, pokazała maksymalną ekspresję środków wyrazu - tragiczną determinację w zespoleniu z ukochanym  Kolejne spotkania z reżyserem to role: Racheli w Weselu S. Wyspiańskiego (za którą otrzymała nagrodę podczas XVIII Opolskich Konfrontacji Teatralnych - Klasyka Polska) potraktowanej przez aktorkę jako studium „nastroju”, wewnętrznych emocji, subtelnej mowy ciała, narysowanej wodewilową kreską Wirginii w Słomkowym kapeluszu E. Labiche’a i mistrzowskiej warsztatowo Damy Dworu w Szekspirowskim Makbecie. Niezwykle interesujące, pełne zabawy formą, dyscypliny środków wyrazu, aptekarskiego ważenia groteski i absurdu okazały się role w dramatach E. Ionesco: Uczennicy w Lekcji w reżyserii E. Lo Voi i Królowej Marii w Król umiera czyli ceremonie w reżyserii Krzysztofa Nazara. Współpracę z Rudolfem Ziołą rozpoczęła (jeszcze w Teatrze J. Słowackiego) rolą Ludmiły w Małym biesie F. Sołoguba, w baśniowej postaci Adelmy - szalejącej z miłości tatarskiej księżniczki w Księżniczce Turandot C. Gozziego – pokazała lekkość arlekinady, zabawy teatrem, jako Dziewczyna czyli Ola w Reformatorze M. Kulisza poruszała prawdą psychologiczną. Doskonała w stylizowanej formie dell’arte w roli Pameli/manekina w Kramie Karoliny M. de Ghelderode w reżyserii Agnieszki Glińskiej. Za rolę Joanny – prowincjonalnej aktorki lalkowej - we Wznowieniu Macieja Wojtyszki w jego reżyserii otrzymała nagrodę XXXVI Kaliskich Spotkań Teatralnych. Postać nieszczęsnej Anuszki w Mistrzu i Małgorzacie wg M. Bułhakowa w inscenizacji Krystiana Lupy jest kwintesencją aktorskiej odwagi balansowania na cienkiej linie między dramatem a śmiesznością – wulgarna, w pijackim rozmamłaniu „opadających pończoch”, pogubiona w świecie szatańskich tricków, szuka usprawiedliwienia i akceptacji (nominacja do krakowskich „Ludwików”). W groteskowy i prześmiewczy świat przedstawień Mikołaja Grabowskiego wpisała się Gombrowiczowskimi postaciami Księżnej, Damy w Burgundzie, Jednej z postaci w grupie Krytyków z Tanga Gombrowicz i odzianej w męski garnitur Kobiety w Sejmie kobiet Arystofanesa. Jej kreacja Matki w Ósmym dniu tygodnia wg M. Hłaski w reżyserii Armina Petrasa spowita w kokon wiecznej depresji, choroby, brzydkiego starzenia - jest znakiem, krzykiem samotności współczesnego człowieka. Swój jubileuszowy sezon trzydziestolecia pracy artystycznej rozpoczęła rolą Jewdochy w Sędziach S. Wyspiańskiego – spektaklu młodej reżyserki Marii Spiss. W ocenie krytyki: „Najmocniej zabrzmiała tragedia Jewdochy (znakomita Aldona Grochal), kobiety, którą miłość złapała w pułapkę bez wyjścia”.
 

(Elżbieta Bińczycka)