Kalkwerk

Autor: Thomas Bernhard przedstawienia tego autora >

Reżyser: Krystian Lupa przedstawienia tego reżysera >

Scenografia: Krystian Lupa przedstawienia tego scenografa >

Obsada:

Fro/Profesor: Piotr Skiba przedstawienia >

Dyrektor Banku: Paweł Miśkiewicz przedstawienia >

Karl : Krzysztof Głuchowski przedstawienia >

Konradowa: Małgorzata Hajewska-Krzysztofik przedstawienia >

Konrad: Andrzej Hudziak przedstawienia >

Höller: Bolesław Brzozowski przedstawienia >

Radca Baurat : Zbigniew Kosowski przedstawienia >

Moritz: Paweł Kruszelnicki przedstawienia >

* rola dublowana

Opis:

Bohater wielkiej powieści drugiej połowy XX wieku – Konrad – daremnie czeka na moment, w którym mógłby zapisać za jednym zamachem swoje studium O słuchu. Studium, któremu poświęcił całą swoją egzystencję, jak również, aż do tragicznego finału, swoje życie rodzinne. Nie jest w stanie zapisać ani jednej linijki.
Za to we wszystkich swoich spotkaniach z ludźmi, w chorobliwie nieokiełznanych monologach, korzystając jakby z przywileju szaleńca dotyka, obnaża, oskarża świat wzajemnie sprzecznymi, rodzącymi się bez ustanku erupcjami myśli. Zdawałoby się, że jeszcze jedna opisana przez nihilistę porażka »człowieka«. Dlaczego jednak z zeznań wielu świadków, słuchaczy monologów Konrada, wyłania się coś jak jeden z powstających na nowo żywotów świętych?...” (Krystian Lupa)

Kalkwerk Krystiana Lupy ze Starego Teatru. Jedno z największych wydarzeń teatralnych lat 90.
Roman Pawłowski, Gazeta Wyborcza 1998, nr 237.

Co to jest Kalkwerk? Przede wszystkim to tytuł powieści Thomasa Bernharda, która należy do bezsprzecznych arcydzieł współczesnej prozy. (...) Kongenialna adaptacja powieści w połączeniu z możliwościami aktorskimi Starego Teatru z Krakowa (Małgorzata Hajewska-Krzysztofik i Andrzej Hudziak – ten ostatni uzyskał za rolę w Kalkwerku nagrodę im. A. Zelwerowicza przyznawaną przez miesięcznik „Teatr”) oraz sztuka reżyserska Krystiana Lupy, najwybitniejszego dziś artysty teatru w Polsce, sprawiają, że twórczość Thomasa Bernharda bodaj po raz pierwszy na gruncie polskim przemawia z siłą właściwą temu autorowi.(..) Kalkwerk, czyli wapniarnia czy też wapiennik, jest miejscem ustronnym, odludnym, azylem, w którym na wpół szalony, a na wpół genialny bohater powieści i przedstawienia, Konrad, dokonuje przy pomocy swojej kalekiej żony eksperymentu duchowego na niespotykaną skalę. Lupa odczytał powieść Bernharda wedle własnej woli, ale intuicja go nie zawiodła. Odkrył pokłady znaczeniowe, których do tej pory nikt nie zauważył. Powstało przedstawienie, które jest wielkim traktatem metafizycznym - w teatrze polskim od lat nie widziano czegoś podobnego.

Janusz Majcherek, Kalkwerk, Gazeta Wyborcza 1993, nr 26.
 

Spektakl Krystiana Lupy jest dowodem na to, że sztuce udaje się niekiedy zapanować nad chaosem i ocalić wartości. Jego Kalwerk jest wizją, której nie sposób odmówić mrocznego, sugestywnego piękna. Scenografia reżysera, utrzymana w kontrastach bieli i czerni, rozkwita znakomicie całą paletą półtonów szarości w scenach (wizyjnych), gdy rozbłyskuje pełne światło. Rzeźbienie światłem, tajemnicze, magnetyczne ciepło głosów narratorów - na żywo, bądź z głośnika i współtworząca nastrój muzyka Jacka Ostaszewskiego sprawiły, że spektakl ten ogląda się z najwyższym napięciem uwagi. No i Andrzej Hudziak jako Konrad - rola upadłego geniusza, wielkiego nawet w swoim obsesyjnym błazeństwie, misternie buduje temperaturę całego, prawie trzygodzinnego przedstawienia.

Janusz R. Kowalczyk, Studium o chaosie, Rzeczpospolita 1992, nr 184.

Nagrody:
- Andrzej Hudziak - za rolę Konrada w Kalkwerku i Lassmana w Maltem otrzymał Nagrodę im. A. Zelwerowicza przyznawaną przez miesięcznik "Teatr" (1992).
- Spektakl otrzymał II nagrodę na III Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym "Kontakt '93" - "za unikalny sposób teatralnej interpretacji, za złożoną i mistrzowską architekturę teatralną" (1993).
- Andrzej Hudziak - Złota Kareta "Nowości" dla najlepszego aktora na III Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym "Kontakt '93" (1993).
- Małgorzata Hajewska-Krzysztofik - Grand Prix za rolę Konradowej na XXXVIII Kaliskich Spotkaniach Teatralnych (1998).
- Andrzej Hudziak - Grand Prix za rolę Konrada na XXXVIII Kaliskich Spotkaniach Teatralnych (1998).
- Zbigniew Kosowski - za rolę epizodyczną – rola Baurata na XXXVIII Kaliskich Spotkaniach Teatralnych (1998).
- Andrzej Hudziak - za rolę Konrada - tytuł Najlepszego Aktora na 10 Ogólnopolskim Festiwalu Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych (2004).
- Przedstawienie otrzymało tytuł Najlepszego Spektaklu na 10 Ogólnopolskim Festiwalu Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych (2004).
- Wielka Kapituła Loży Teatru Powszechnego podczas 10 Ogólnopolskiego Festiwalu Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych przyznała przedstawieniu nagrodę "Wydarzenie festiwalu" (2004).

Przedstawienie zrealizowano przy współpracy Mittelfest Cividale del Friuli (Włochy).
Prapremiera światowa przedstawienia odbyła się 30 i 31 lipca 1992 roku na Festiwalu Europy Środkowej Mittelfest.
Właścicielem praw autorskich do utworu Das Kalkwerk Thomasa Bernharda jest wydawnictwo Suhrkamp Verlag, Frankfurt am Main, BRD.