(…) Jest "Na czworakach" sztuką gorzką, satyrą na pisarzy i "nowoczesny" teatr oraz na wiele zjawisk współczesnego życia kulturalnego. Jest także - jak cała twórczość autora „Kartoteki” - sztuką wyrosłą z własnych doświadczeń poety, z autoironicznego spojrzenia dookoła siebie. Jest wreszcie sztuką na tle dramaturgii Różewicza nową, zarówno w formie, jak przede wszystkim w treści, w atmosferze, w formule ideowej. Sztuka to bardziej witkiewiczowska czy nawet mrożkowska niż różewiczowska. Tragikomedia na pograniczu tragifarsy, ukazująca pod płaszczykiem śmiechu i kpiny sprawy niewesołe, niekiedy wręcz przerażające, zwalczająca mity, brutalnie ukazująca „skrzeczącą rzeczywistość", tak mało z poezją i wielkością mającą do czynienia.

Aktorsko jest spektakl interesujący. Ma sporo ciekawych ról: Elżbiety Karkoszki - Dziewczyny, Henryka Giżyckiego - Dra Racapana, Andrzeja Buszewicza – Sitko - Sasseta, Edwarda Dobrzańskiego – „zasadniczego" Strażnika vel narratora, Barbary Bosak - Pelasi w pierwszej części przedstawienia. Romany Próchnickiej - Pudla. (…)

Krystyna Zbijewska, Różewicz – Witkacy – kanikuła, Dziennik Polski 1972, nr 177.

(…) Reżyser zdecydował się rozpocząć spektakl „prologo - epilogiem” . Jesteśmy w domu - muzeum poety. (…) Jerzy Nowak nie rezygnuje do końca spektaklu z miny godnej i cierpiętniczej. Elżbieta Karkoszka zagrała rolę początkującej zbyt serio. Jej dziewczyna naiwnie przerażona metamorfozą geniusza w czworonoga przeżywa szok, który łagodnie przechodzi w zaskoczenia, a potem w melancholijną zgodę na „wyrażanie metafory”. Pelasia Barbary Bosak przejęła się rolą ducha opiekuńczego a duchy takie jak wiadomo, tradycja bezlitośnie odziera z poczucia humoru. Jest więc zatroskaną i nijaką nianiusią, nie ma w niej zabawnego pomieszania ludowości i intelektualnej miejskości. Dopiero w scenach buntu wobec matrymonialnych planów poety jako „treserka” staje się krzykliwa, ostra i pewna siebie. Dba jednak bardzo o demoniczność. Strzeże się pospolitej zabawności.

Dziewczyna – Pelasia - Laurenty skazani zostali na śmieszność tragiczną, nie wolno im kpić z siebie. Pudel - Mefisto Romany Próchnickiej i Strażnik (Edward Dobrzyński) są z innej estetyki, nie tak „wysokiej”. Usiłują wprowadzić, każdy na swój sposób ład dramatyczny w sceniczna mozaikę. Wolno im być poza tragedią estetyczną, w imię której zresztą działają. Mefisto daje łapówkę, nie sili się na szatańskość, jest małym, ruchliwym diablikiem erotyzmu. Knuje intrygi, aby tylko złamać różewiczowską afabularność. Kusi welonem Dziewczynę i Poetę, spełnia rolę szyderczego kapłana, ale jego trud jest opłacalny. Ekshumowana z luźnych scenek akcja odsłania schemat mieszczańskiego trójkąta: Poeta – Dziewczyna – Gosposia. (…)

Małgorzata Ruda, Między zupką a poezją, Życie Literackie 1972, nr 42.

Fotografie

Video

Wideo (0)

Animacje kostiumów

Animacje kostiumów (0)

Narodowy Stary Teatr w Krakowie tel. 48 12 4228566, 48 12 4228020 wew. 134 fax 12 2927512 e-mail:muzeum@stary.pl