Debiut teatralny Zanussiego wypadł więcej niż dobrze. Publiczność premierowa nagrodziła go długotrwałymi i gorącymi oklaskami. Trzeba powiedzieć, że Zanussi w teatrze „chwycił” od razu, tak jak „chwycił w kinie” (…) Osiągnął w „Locie…” nową jakość – nazwałbym ją zbliżeniem teatru do życia, do rzeczywistych, a nie urojonych potrzeb odbiorcy zbudował spektakl ostry, brutalny i gwałtowny, daleki od hołdowania przerostom estetyzmu, które często czynią nasz teatr „ładnym”, ale i nudnym. Zanussi pokazał, że teatr może być żywy jako narzędzie poznawcze i terapeutyczne wobec odbiorcy (…)

Początek tego przedstawienia toczy się w rytmie zwolnionym i ślamazarnym. Jest w nim oddana jakaś chorobliwość i beznadziejność sytuacji (…) Nie ma żywych postaci, ale „wraki” ludzkie, bezwolne i zastrachane, którymi dyryguje jak chce, nawet wbrew lekarzowi, siostra przełożona. Gra ją bardzo ciekawie Teresa Budzisz-Krzyżanowska. Jej siostra Ratched jest zimna, ostra, bezwzględna (…)

W przedstawieniu „Lotu…”, przygotowanym pod reżyserskim nadzorem Zanussiego, jest kilka ładnie zagranych ról: oprócz siostry Ratched Teresy Budzisz-Krzyżanowskiej, Billy Bibbot Tadeusza Bradeckiego, Dale Harding Wiktora Sadeckiego, Doktor Spivey Jerzego Radziwiłowicza, Wódz Bromden w obsadzie (gościnnie) Bruno O’ya – i jedna (Randle P. McMurphy Jana Nowickiego) najwyższego kunsztu aktorskiego. Nowicki gra tu postać Randle’a bardzo dynamicznie i z wielką wewnętrzną pasją. Pod maską prostaka i przygłupka ujawnia moralną czystość, zranione człowieczeństwo (…)

To, co stanowi o sile tego spektaklu, to jego realizm: konkretność obrazu, a także naturalność i potoczność dialogu. Zbliżenie go do języka mówionego z jego brutalnościami i wulgarnościami (…) Zapewne wszystko to było w tekście dramaturgicznym, ale u Zanussiego zostało wydobyte, pokazane i doniesione do widza z całą precyzją i ostrością. Reżyser buduje każdą sekwencję przedstawienia w rytmie narastającym. Kończy ją z reguły puentą, mocnym, dobitnym akcentem. Akcent ten wygrywany bywa także muzycznie.

Piękne przedstawienie, precyzyjne jak przewód logiczny, ostre jak brzytwa. Przywraca wiarę w sens uprawiania sztuki teatralnej.

Bronisław Mamoń, Debiut teatralny Krzysztofa Zanussiego, Tygodnik Powszechny 1979, nr 15.

Oryginalnością krakowskiego przedstawienia jest reżyseria Krzysztofa Zanussiego. A także niezwykła rola Teresy Budzisz-Krzyżanowskiej (…)

Jeśli chodzi o pierwszą z tych spraw [ambicje i żądza władzy], myśl Zanussiego spotkała się w sposób szczęśliwy z silną osobowością i talentem Teresy Budzisz-Krzyżanowskiej (…)

Teresa Budzisz-Krzyżanowska wyraża groźną siłę tej postaci [okrutnej pielęgniarki] precyzyjnie wymierzonymi środkami: wszechobecności (wyczuwalnej nawet wtedy, gdy jest niewidzialna), niespodziewanymi interwencjami i ripostami.

Wykonawca roli przymusowego symulanta i dobrego kolegi, Leszek Piskorz, daje studium zuchwałej odwagi. Dziwna rzecz! W chwilach podniecenia aktor przyspiesza tok zdań, z lekceważeniem słyszalności oraz dykcji. Werwa, dowcip, temperament, tempo – częściowo zastępują owe braki.

Jest w przedstawieniu kilka ról, których wykonawcy mogą służyć za model dobrego stosowania celowych środków. Przede wszystkim Wiktor Sadecki, który nie tylko rzeźbi każde słowo i nadaje mu potrzebny ciężar gatunkowy, a nawet i ryzykowną scenę „spowiedzi” psychoanalitycznej realizuje w sposób imponujący. Wyróżnia się wewnętrzną siłą i umiejętnością zaskoczeń Edward Wnuk, jako wódz Indian.

Wojciech Natanson, Rekonesans krakowski II, Życie Warszawy 1981, nr 82.

Brawurowo zagrany spektakl usunął reżysera jakby na plan dalszy, a raczej osłabił wrażenie jego udziału w końcowym sukcesie (…)

Ta rola [McMurphy’ego Jana Nowickiego] stanowi niewątpliwie osiągnięcie, jest żywiołowa i wyrazista, zbudowana na zasadzie ciągu niespodzianek, które, rzecz jasna, nie wyczerpują wszystkich aktorskich możliwości (…)

Z ról pozostałych największe wrażenie wywołuje Dale Harding Wiktora Sadeckiego, który w chwili uniesienia osiąga na scenie ton naprawdę szczery i niezafałszowany. Dość nieoczekiwanie postać ta urasta do rangi ideowej alternatywy dla McMurphy’ego. Ciekawie zaprezentowali się także Jerzy Radziwiłowicz w roli doktora Spiveya, Tadeusz Bradecki jako doprowadzony do samobójstwa, nieszczęśliwy Billy Bibbt, wreszcie wzbudzający podziw swą potężną posturą Bruno O’Ya w gościnnym występie w roli Wodza Bromdena.

Krzysztof Pieśniarowicz, Debiut sceniczny Zanussiego, Dziennik Polski 1979, nr 81.

Fotografie

Video

Wideo (0)

Animacje kostiumów

Animacje kostiumów (0)

Narodowy Stary Teatr w Krakowie tel. 48 12 4228566, 48 12 4228020 wew. 134 fax 12 2927512 e-mail:muzeum@stary.pl